Mütemadi iç mihraklar / Alevilik Üzerine Notlar 2

“hatıraları bile kalmasın diye mezar taşlarının yazılarını dahi silmişti .“ (Yeritsyan)

http://goo.gl/p5oYa

Fotoğraf eleştirmeni Susan Sontag “kollektif hafıza denilen şey hatırlatıcı değil koşullandırıcı bir olgudur” (Sontag 2005) der. Bugün Türkiye’de Diyarbakır cezaevinin akibetinden, Madımak Oteline, geçmişin simgesel yüküyle yüklü bütün önemli gün, yer vb unsurlar bu kollektif hafızanın toplumu nasıl koşullandıracağı hesabı üzerinden düzenlenmeye çalışılmaktadır. Hitler sonrası Almanya’sına bakıldığında Nazizm bağlantılı, bina, sokak isimlerinin değiştirildiği, heykel, amblem, anıtların kaldırıldığını görürüz (ushmm 2012). Irçılıkla etkin ve aktif bir mücadele sürdürülmüş, toplama kampları korunmuş ve bu kamplara Nazizmin felaketini gözleriyle görmeleri için Alman halkının ziyareti sağlanmıştır. Öte yandan Türkiye’de 37 kişinin yakılarak öldürüldüğü Madımak otelinin alt katı, Alevi örgütlerinin tüm baskılarına rağmen, kebapçı dükkanı olarak 2009 Ekimine kadar faaliyetini sürdürmüştür. Alevi toplumunun otelin müzeye çevrilmesi yönündeki talebinin gözardı edilerek Sivas Özel İl İdaresi tarafından, Bilim ve Kültür  merkezine çevrilmesi katliamın ağırlığını kollektif hafızadan  silmeye yöneliktir bir adımdır. Benzer şekilde resmi kayıtlara göre 111 kişinin öldürüldüğü, Maraş katlimı ana akım medya tarafından katliam olarak değil, “Maraş olayları” olarak anılmakta, Maraş’ta yapılanın bir katliam olduğu gerçeği örtbas edilmek istenmektedir. (DHA 2012). Hem 1979 Maraş hem de 1993 Sivas katliamlarını anma törenlerini engelleme çalışmaları da aynı unutma-unutturma rejiminin parçalarıdır. Kanuni ve Yavuz dönemlerinde Şeyhülislam olarak görev yapmış, “Alevilerin katli vaciptir” diye fetva veren Ebusuud Efendi’nin adının okullara, caddelere verilmesi;  başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın 2010 yılı Çorum mitinginde onunla “gurur duyduğunu” (Ergin 2010) söylemesi yine bu minvaldedeğerlendirebileceğimiz tutum ve tavırlardır. Tarih ve kollektif hafıza benzer katliamların, girişimlerin önlenmesi yönünde değil, katledenlerin lehine düzenlenmek istenmektedir.

Ben Musa’yım, sen firavun,

İkrarsız Şeytan ile lain,

Üçüncü ölmem bu hain

Pir Sultan ölür, dirilir.

Alevi toplumu içinde, Alevi toplum temsilcilerinin, Alevi milletvekillerinin dilinden, referans alanlarından da anlaşılabileceği üzere Kerbela’da imamların şehit edilmesinden, Yavuz Sultan Selim’in 40.000 Aleviyi katlemesine, Dersim’e, Çorum’a, Maraş’a, Sivas’a… oradan bu yılın Temmuz ayında bir Ramazan gecesi Malatya’da bir Alevi ailenin evinin taşlanması, ahırının yakılmasına kadar gelen döngüsel bir tarih, sürüp giden bir Yezid devri yaşanmaktadır. Bir tarafta Hıdır paşalar, Yezidler, Yavuzlar diğer tarafta da Hallacı Mansurlar, Pir Sultan Abdallar, Şeyh Bedrettinler dillerde dolaşmaktadır. Daryush Shayegan, Geleneksel Toplumlarda Kültürel Şizofreni kitabında benzer bir temaya değinir. Kendisini bağlı tutan kültür evreninin dünya gerçeğini örten aldatıcı yanılsamalarından göbek bağını kesmesi gerektiğini düşünürken “Kültürümün büyük akımlarıyla iletişime geçtiğimde, bu akımları yönlendiren büyük ilkeler nazarında ne bir kopma, ne bir yön değişmesi ne de bir sapma görüyorum. Değişimlere ragmen bir şeyler sürüp gitmekte… (Shayegan 2010)” Peki Osmanlı’dan günümüze Alevi’lerin yaşadıkları sorunlara baktığımızda değişimlere rağmen bir dil, bir anlatım mı sürüp gitmekte yoksa herşey olduğu gibi mi devam etmekte? Alevileri kendine bağlı tutan kültürel bir evrenin yanılsaması mı bütün bunlar yoksa toplumsal bir yazgı mı?

Konuyla ilgili kaynakları araştırırken ilk karşıma çıkan Alevi listelemesi yukarıda sözünü ettiğimiz 40.000 Alevinin katlini öncelemektedir. Yavuz Sultan Selim’in İran seferinden önce gerçekleştirdiği katliam İran’daki Şii’lere destek olabileceğini düşündüğü cephe gerisindeki Alevileri “iç düşman” olarak ortadan kaldırmak amaçlıydı. “Yavuz Sultan Selim Anadolu ve Rumeli’de bulunan bütün Ali taraftarlarını (Yani Alevileri) yok etmeye başladı. İranlı Şeyhin (Yani Şah İsmail’in) yaptığı propaganda ve çıkardığı isyanlar sonunda özellikle Türkmenler ve Karamanlılar arasında Ali taraftarları çoğalmıştı. Sultan Selim casusları aracılığı ile Anadolu ve Rumeli’nin bütün köy, kasaba ve aşiretlerinde yaşayan Aleviler’in listesini hazırlattı. Bu listede yedi yaşından ihtiyarına kadar kırk bin kişinin adı yazılmıştı. Bursa Sarayı’nda verilen bir işaret üzerine bu kırk bin Alevi Türkmen kurban milli inanç adı altında açımasızca boğazlandı.” (de Lamartine 1995) Yavuz Sultan Selim’ den bugüne bu listelemeler ve ev işaretlemeleri devam etmektedir. Osmanlıdan Cumhuriyete Alevi düşmanlığı İttihat Terakkinin kadrolarıyla beraber bir devlet geleneği olarak devroldu. İttihat Terakki genel merkez danışmanı Ziya Gökalp’in isteği doğrultusunda Kürtleri, Ermenileri, Alevileri, Ahileri incelemek için Anadolu’ya belli araştırmacılar salınmıştır. Aleviler hakkında İttihat Terakki için araştırma yapan kişi Baha Sait’tir. 1914-1915’te raporunu (Sait 1994) hazırlar. Cumhuriyet döneminde, 1925’te Tayyare müfettişliğine atanır, daha sonra Anadolu’yu gezmeye gönderilir. Sait’in kaleme aldığı rapor 1926-1927 yılında Türk Yurdu dergisinde basılır. Bu dönemde, Naci İsmail (Habil Adem) (“Anadolu’da Gayr-i Sünni Cemaatler”, “Bektaşi Tarikatı” ve “Anadolu’da Türk Dinleri”), Hasan Reşit Tankut (Nusayriler ve Nusayrilik) gibi benzeri amaçlarla görevlendirilmiş bir çok güdümlü devlet araştırmacısı / raportörü vardır (Bayrak, NavKurd 2007). Günümüze geldiğimizde ise yazılan  raporlar, öncülleriyle bile kıyaslanmayacak kadar niteliksizdir. Örneklemek gerekirse, stratejik araştırma merkezleri tarafından kıssadan hisse çıkarma kolaycılığı ile hazırlanmış “bilimsel raporlar” vardır: “kıssadan anlaşılacağı üzere Alevilik islamdan ayrı düşünülemez.” (Setav 2010, 5) Devletin hazırlattığı, Alevilere diğer inanç kesimlerinden farklı olarak inançlarını net bir biçimde ortaya koyma yükümlülüğü getiren ve bu süreçte Diyanetin İslam üst söylemi üzerinde ısrarcı olması gerektiğini ayrıca raporda özel olarak vurgulayarak sürecin sınırlarını da çizen bir rapor da vardır (AA 2011). Raporlar arasında CHP’li Sabahat Akkiraz’ın hazırlattığı yayın kurulunda gösterilen kişiler tarafından maddi hatalarla dolu bulunarak red edilenler dahi vardır (Demokratik Haber 2012).

1920 yılı Meclisi Mebusanında kabul edilen Misak-ı Milli’nin 1. maddesine göre “Mütareke hattı dahil ve haricinde dinen, irfanen, emelen birleşmiş ve yekdiğerine karşılıklı hürmet ve fedakârlık hissiyatıyla dolu ve ırki ve toplumsal hakları ile çevre şartlarına tamamıyla riayetkâr Osmanlı İslam çoğunluğuyla meskûn bulunan kısımlarının tamamı hakikaten veya hükmen hiçbir ayrılma kabul etmez bir bütündür.” (Vikikaynak 2011) Dinen birleşmiş kabul edilen bu millete 1924 anayası ile ’Türkiye Devletinin dini İslâmdır’’ deniliyor; yine aynı yıl Osmanlıdaki halifelik kurumu Sünni bir ideoloji çerçevesinde kurulan Diyanet İşleri Başkanlığı adı altında Türk Sünni devlet egemenliğinin pekiştiricisi olarak “laik” devletin temel bir kurumu haline getiriliyordu. 1924 yılında 442 sayılı Köy Kanunu (TBMM 1924) ile köyler: “Cami, mektep, otlak, yaylak, baltalık gibi ortak malları bulunan…” idari birimler olarak tanımlanarak camiler köy olma şartı olarak dayatılıyordu. 1925 yılında çıkartılan “tekke ve zaviyeler” kanunu ile Cemevleri kapatılıyorken, devletin resmi dini Sünniliğin ibadethanesi Cami’ler açık bırakılıyordu. Yine aynı kanun çerçevesinde Devlet, Dervişlik, Babalık, Dedelik gibi Alevi din adamlarını tanımlayan sıfatların kullanımını da yasaklıyordu. 1926 yılında Mustafa Kemal, Elmalı Hamdi Yazır’a bir Kuran-ı Kerim hazırlatmıştı. Hürriyet Gazetesi haberine göre verilen talimat şöyledir: “Atatürk, başta Alevilik olmak üzere ehl-i sünnet (Sünnilik) dışındaki görüşlere ve Hanefilik dışındaki diğer Sünni mezheplerin görüşlerine tefsirde yer verilmesini istemiyordu. (…) Atatürk, hüküm içeren âyetlerin de Türk-İslam geleneği gözönünde bulundurularak yorumlanmasını arzu ediyordu.” (Yuksel 1997) Devletin Alevilikle mücadelesi 1930 yılında Şükra Kaya’nın Alevi ibadetinin temel müzik aleti olan bağlamayı yasaklamasına kadar varır (Bayrak, newededersim 2012). Sürecin sonrası artık hepimizin malumudur. Asimilasyon katliamlarla devam eder. Dersim soykırımından günümüze süreç bu rotada ilerler. Cemevleri halen yasaktır. TBMM’de Cemevi açılması talebi Diyanet web sayfası referans gösterilerek “Alevilik ayrı bir din olmayıp İslam içi bir oluşum, İslam’ın tarihi süreçte ortaya çıkmış bir zenginliğidir ve İslam dininin ibadet yerleri camilerdir” (Milliyet 2012)  bahanesiyle meclis başkanı Cemil Çiçek tarafından red edilmiştir. Dahası, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan bir süre sonra Cemevlerine dair şu ifadeyi kullanabilmiştir, “O Cemevi bir ucube olarak yapıldı orada. Hala kaçaktır. Ruhsatı yoktur. Karacaahmet Türbesi’nin yanında ucube olarak durur.” (Hürriyet 2012) Dergahların bir kısmına devlet tarafından el konulmuş kimileri Camiye, kimileri müzeye çevrilmiştir. Alevi çocukları okullarda zorunlu Sünni din dersi eğitimine maruz bırakılmış, Alevi köylerine zorla Camiler yapılmıştır (Pir Sultan Abdal Kültür Derneği 2006). Devlet askeriyesinden, diyanetine Alevilere karşı yekpare bir duruş sergilenmiştir. Askerde öldürülen askerlerin cenazeleri cemevlerinden kaçırılmış merasimleri camilerde (Solgun 2009) yapılmıştır.

http://goo.gl/8h7wL

Yavuz Sultan Selim’in Alevileri “iç düşman” olarak tanımlayıp, önce listeleyip sonra öldürmesinden bu yana devlet aynı geleneği sürdürmektedir[1].  Cumhuriyetin kuruluş dönemideki Alevilik karşıtı düzenlemelerden farklı olarak soğuk savaşla beraber Alevi düşmanlığı kabuk değiştirecektir. Sovyetlerin yayılmasına karşı CIA Nato ülkelerinde kurucu kadrolarının çoğunluğunu eski SS subaylarından derlediği, Kontrgerilla örgütlenmelerinden oluşan bir ağ kurmuştu. Türkiye’de ise, 1945 yılında hükümetin “Memleketi İç Düşmana Karşı Silahlı Savunma Yönetmeliği” (Bakanlar Kurulu 1945) başlıklı bir yönetmelik yayınlandığını görürüz. Uluslararası ağın Türkiye ayağı, daha sonra Özel Harp Dairesi adını alacak olan, 1952 yılında oluşturulan Seferberlik Tetkik Kurulu idi. Genelkurmay, bu kurumun çalışma kaidesini  Amerikan askeri kontrgerilla talimnamelerine göre ve CIA denetiminde kurmuş ve yürütmüştür. Amerikan talimnamelerini seri nolarına kadar bire bir aynı olacak şekilde  çevirtmiş ve “Hizmete Özel” (Kawa Yayınları 2009) kaydıyla yayınlamıştır. Kendini bir işgal olasılığına karşı yapılandırmış olan bu kurumun “iç düşman” (İnsel 2010) tanımlamasının Türkiye’de yaşayan Aleviler, diğer azınlıklar ve sol olacağını  tahmin etmek elbette zor değil. Devletin bu aygıtının bugüne değin Alevilerle ilgili pek çok “başarılı işi” olduğu da bilinmektedir.

AKP döneminde kendi halkını düşman görme durumu yani; “iç düşman”, “iç tehdit (MGK)”, EMASYA protokolü, Milli Güvenlik Siyaset Belgesi konuları oldukça tartışıldı fakat AKP kendisini “iç düşman” olmaktan kurtarmanın bir adım ötesine gitmekte çok da hevesli değildi. İktidar olduktan sonra iktidarı sürdürmek ve pekiştirmek konusunda daha önce kendilerine karşı kullanılmış devletin “rutin dışı” olanaklarını kullanmakta sakınca görmeyeceklerdi. Başbakan yardımcısı Bülent Arınç MGSB’nin değiştirilip değiştirilmeyeceğine dair soruya “Türkiye’de insanların öncelikleri değişiyor, zamanında tehlike sayılan konular tehlike olmaktan çıkabiliyor, yerine başka tehlike sanılabilecek şeyler gelebiliyor (Radikal Gazetesi 2010)” şeklinde cevap verebilecekti.. Kendileri tehdit olmaktan çıkarken listelerde peşi sıra gelen “iç mihrakları” daha ön plana çıkaracaklardı. Türkiye’de vatandaşlık; makbul vatandaş, vatandaş, sözde vatandaş, iç mihrak skalasında bir değer ifadesi olmaktan başka bir şey ifade etmiyordu. Dünün sözde vatandaşı, bugün makbul vatandaş olurken Alevilerin iç mihrak statüsü değişmiyordu. AKP milletvekili İdris Bal, Alevilik konusunda hazırladığı rapora dair sunuşunda “Alevliğin ayrı bir inanç haline getirilmesi, hatta din haline getirilmesi çabalarını, aslında Türkiye’nin hem iç hem dış siyasetine müdahale etme ve içeride pilini bitirme operasyonu olarak değerlendiriyorum… Cami… Alevilerin de ibadethanesidir.” (CNN Türk 2012) ifadesiyle konuyu uluslararasılaştırıyor ve böylece Alevileri hem temel haklarını arayan vatandaşlar olmaktan çıkarıyor, hem de devletin bu Alevi tanımı dışına çıkan tüm kişi ve kurumları bir dış kaynaklı operasyonun parçası olmakla itham ediyordu. Bal’ın önerisi “önleyici hekimlik/önleyici sosyal tedbirler” yani tanımladığı çizgi üzerinde iç mihraka karşı daha güçlü sosyal mühendislik projeleriyle daha etkin bir asimilasyondur. Alevileri dış mihraklarla ilişkilendiremeyen ise “eskiden Cemevi mi vardı? Tartışmayı çıkartan kripto Ermeniler” diyerek bir başka “iç mihrakla” ilişkilendirip komployu kendilerince deşifre ediyorlardı: (Eygi 2012). 2010 yılında 2285 kişiyi fişlediği tespit edilen Antakya Samandağı Kaymakamı Tahsin Kurtbeyoğlu MİT’e gönderdiği ve daha sonra ortaya çıkan bir raporda  “Bir yıl daha Samandağı İlçesinde kalırsam, Samandağı Alevi halkı kesiminin yüzde 90’ını fişlenecek ve herkesi kamu haklarından mahrum ettirmek için bütün gayretlerimle çalışmalarımı sürdürmekteyim” (ETHA 2010) demekteydi. Bugün Suriye – Türkiye gerilimine baktığımızda Kaymakamın hizmetinin önemini daha iyi anlayabiliriz sanırım. Google’da yaptığım bir aramada 2012 yılı içinde Adıyaman (Binzet 2012), Aydın (Evrensel 2012), Erzincan (Sabah 2012), İzmir Çığılı ve İzmir Buca (Kazete 2012), İstanbul Kartal (Vatan 2012), İstanbul Kartal (Cumhuriyet 2012), İstanbul Okmeydanı (Sendika.org 2012) gibi bir çok  yerde Alevilerin yaşadıkları evlerinin duvarlarına “Alevilerin hepsini yakacağız” gibi yazılar yazıldığını;, işaretler konulduğunu ve kundaklamalar yapıldığını tespit ettim. Adıyaman’daki Alevi evlerinin işaretlenmesine hakkında İç İşleri Bakanı İdris Naim Şahin Hükümet adın ayaptığı açıklamada şöyle söylemiştir : “İlk bulgulara göre bu olayın 3 çocuk tarafından yapıldığı bilgisi ulaştı. Çocuklar yaptığı bilgisine nerden ulaşmışlar? Çünkü bu işaretler çocukların boyuna göre yazılmış. Sadece Alevilere yönelik değil, diğer vatandaşlara ait evlere de bu işaretler yapılmış.” (Cumhuriyet 2012)  Oysa Mazlum-Der ve Yüzleşme Derneğinin de içinde olduğu 6 sivil toplum kuruluşunun ortak açıklamasında (Mazlum-Der 2012) gün yüzüne çıkan gerçek , bu “çocuklar”ın işaretlediği 46 evden 45’inin her nasılsa Alevilere ait olduğu gerçeği idi. (AA 2012)

AKP’den önce de AKP döneminde de Kürtlere, Alevilere, Ermenilere ve diğer azınlık gruplarına karşı girişilmiş bütün linç, yağma, şiddet girişim ve eylemlerinde genel teamül saldıran grubun korunmasına yöneliktir. 1993 Sivas katliamı sırasında dönemin başbakanı Tansu Çiller’in “oteli saran vatandaşlarımıza bir şey olmamıştır” (Caymaz 2012) biçimindeki açıklaması da, Malatya’da evi taşlanan aileyle ilgili davada   sanıkların mahkemede verdikleri ifadelerinin aynı gün bilgisayar kayıtlardan silinmiş (AA 2012) olması da, belediye başkanının ailenin sürgün edilmesini istemesi de (Yenigün 2012) bu teamül doğrultusundadır. Alevilere yönelik ayrımcı tutum ve siyaset açısından tarih boyunca bir süreklilik söz konusudur.  Alevilere yönelik politikasına önce “Alevi açılımı” siyaseti ile başlayıp, sonrasında yukarıda örneklerini de verdiğimiz nefret söylemine yönelirken bir yandan da kendini olayın mağduru gibi gösterebilme becerisini bir yana koyarsak AKP iktidarı da selefleriyle aynı çizgide ilerlemiştir, ilerlemektedir. Başbakan Malatya olayını “AK Parti’ye yönelik kumpas kuruluyor” (Milliyet 2012) biçiminde değerlendirmiştir. Yüzde 50 oy ile iktidarda olan ve 10 yıllık iktidar döneminde bir tarafta binlerce Kürt siyasetçi diğer yanda 58’i general (Haber27 2012) olmak üzere yüzlerce askeri tutuklu yargılatan, ordu, polis ve MİT içinde hakimiyetini kabul ettirmiş güçte bir başbakanın hem her fırsatta Alevilere karşı nefret söylemi üretip hem bu söylemin sokaktaki sonucunu kendine kumpas görmesi çok anlaşılır bir durum değildir.

Son dönemde Alevilere yönelik tehdit, kundaklama, ev işaretlemeleri vakalarının artması ile Türkiye’nin Suriye’de iktidardaki Nusayri azınlığa karşı başlatılmış isyan hareketini alenen destekliyor olması arasında bir bağlantı olduğu da pekala öne sürülebilir.  Elimizdeki tarihsel veriler Yavuz’dan bu yana bölgeye yapılacak her seferden önce içerideki “iç tehdit”in, yani Alevi toplumunun katledildiğini, sindirilmeye, cephe gerisinde susturulmaya çalışıldığını söyler. Bu yıl yapılan  AKP olağan 4. kongresinde ise Recep Tayyip Erdoğan iç ve dış politikasını ne çizgide yürüteceğini şöyle ifade ediyordu;  “Yolumuz Yavuz Sultan Selim yoludur” (R. T. Erdoğan 2012). Yavuz Sultan Selim’in nasıl bir yol izlediğini bilenler için  Türkiye’nin Lazikiye’de Alevi evlerine saldıran, Özgür Suriye Ordu’sunun Türkmenlerden oluşan özel biriminin adının Yavuz Sultan Selim ve Ricalullah (Gazete Vatan 2012) olması da bunların Türkiye Devleti tarafından açıkça desteklenmesi de şaşırtıcı olmayacaktır. Tarihsel hafızaya sadece Alevi toplumu sahip değildi; Sünnilerle, Şii, Nusayri, Alevilerin karşı karşıya geldiği her savaşta yaşanılan aslında toplumsal bilinç altında Şah’la Yavuz’un savaşına bir geri dönüştü.

Hatay sokaklarında ‘karanlık’ misafirler! http://goo.gl/8o1vV

Suriyeli sığınmacıların kabul edildiği; bunlarla beraber çeşitli paralı askerin devletin gözünün önünde cirit attığı, sanayi sitelerinde bomba malzemesi imal ettirdiği Hatay’da (Kansu 2012) bu çete üyeleri kamuflaj elbiseleriyle gezip esnafa, temas ettiği kişilere siz “Alevi misiniz?” diye sorduklarına dair bir çok görgü tanığı var. Suriye televizyonlarını rahatlıkla seyredip, anlayabilen Hatay’lı Nusayriler bu soruyu soran kişilerin dini liderlerinin Alevileri kasıtla televizyonda  “onları kıyma makinesinden geçirip köpeklere yem yapacağız” (YouTube 2012) diyen kişinin askerleri olduklarını bilmektedirler. Çeşitli dönemlerde TBMM Başbakan Yardımcılığı, Devlet Bakanlığı gibi görevler yapmış Abdüllatif Şener (TBMM), El Kaide militanlarının Alevilere yönelik katliam girişimlerinde bulunacaklarına dair istihbarat edindiğini açıklamıştır (Yeniçağ 2012). Aleviler için vatandaşlığın sadece vergi ve asker vermeye dair bir düzenlemeden öte bir hükmü hala bulunmamaktadır. Aleviler ve diğer azınlık grupları için Türkiye Devleti adeta çift hukuk uygulamaktadır. Türkiye’de azınlıklara karşı işlenen suçlar genelde ne aydınlatılmakta, ne de cezalandırılmaktadır. Ne onca katliamın, ne Alevi evi işaretlemelerinin, ne kundaklamaların üzerine gidilmektedir. Bugün, Hatay’daki Aleviler silahlı lejyoner askerlerinin karşısında, diğerleri güncel olarak Suriye’den sızan çeşitli örgütlerin ve Kontrgerillanın hedefinde, korunmasız yaşamaktadırlar.

İktidar ise Alevilere karşı pozisyonunu hergün daha netlikle açıklamaktadır. Tayyip Erdoğan’ın, “Esed halkın yüzde 85’i Sünni olmasına rağmen yüzde 15’le kontrol altına alan birisidir. Orada azınlığın çoğunluğa tahakkümü vardır. (AA 2012)” ifadesi kendi demokrasi anlayışının monolitik bir çoğulculuk olduğunu göstermektedir. Bu anlayışın Türkiye’ye uyarlanması çoğunluğu Sünni Müslüman olan ülkede bu çoğunluğun azınlıklar üzerinde tahakküm kurması gerektiği anlamına da gelir. Bu tahakkümün hangi araçlarla kurulduğunu, kurulmaya çalışıldığını görüyoruz. Tayyip Erdoğan bu çizgide “yola devam” etmektedir. (devam edecek)

Gökhan Erdoğan

(Twitter) @Gokhan_Erdogan

Kaynakça

Fidan, Hakan. Radikal Gazetesi. Eylül 13, 2011. http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=HaberYazdir&ArticleID=1063204 (accessed Ağustos 21, 2012).

de Lamartine, Alphonse. “OsmanlıTarihi.” In Osmanlı Türkmen İlişkileri, by Cemal Şener, 370. 1995.

Binzet, Fadıl. Radikal Gazetesi. Şubat 29, 2012. http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalDetayV3&ArticleID=1080295&CategoryID=77 (accessed Ağustos 21, 2012).

Evrensel. Evrensel Gazetesi. Mayıs 5, 2012. http://www.evrensel.net/news.php?id=28419 (accessed Ağustos 21, 2012).

Sabah. Sabah Gazetesi. Mart 30, 2012. http://www.sabah.com.tr/Gundem/2012/03/30/erzincanda-da-evler-isaretlendi# (accessed Ağustos 21, 2012).

Kazete. Kazete. Nisan 4, 2012. http://www.kazete.com/index.php/politika/383-20126 (accessed Ağustos 21, 2012).

Cumhuriyet. Cumhuriyet Haber Portalı. Mart 1, 2012. http://www.cumhuriyet.com.tr/?hn=318952 (accessed Ağustos 21, 2012).

AA. Haber Türk. Mart 28, 2012. http://www.haberturk.com/gundem/haber/728695-alevi-evlerinin-isaretlenmesi-olayinda-sok-iddia (accessed Ağustos 21, 2012).

Caymaz, Onur. Birgün. Mart 13, 2012. http://www.birgun.net/actuels_index.php?news_code=1331633584&year=2012&month=03&day=13 (accessed Ağustos 21, 2012).

Yenigün. Gerçek Gündem. Temmuz 29, 2012. http://www.gercekgundem.com/?p=478037 (accessed Ağustos 21, 2012).

NTV. NTV. Aralık 16, 2009. http://www.ntvmsnbc.com/id/25032536/ (accessed Ağustos 21, 2012).

CNN Türk. CNN Türk. Mayıs 4, 2011. http://www.cnnturk.com/2011/turkiye/05/04/basbakan.erdogan.bel.altindan.vurdu/615540.0/index.html (accessed Ağustos 21, 2012).

Büyükşahin, Taylan. T24. Haziran 18, 2012. http://t24.com.tr/haber/sizin-inancinizi-binlerce-kisi-ayni-anda-hic-yuhaladi-mi/206585 (accessed Ağustos 21, 2012).

ntvmsnbc. NTV. Mart 13, 2012. http://www.ntvmsnbc.com/id/25330055/ (accessed Ağustos 21, 2012).

AA. Radikal. Temmuz 2, 2012. http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalDetayV3&ArticleID=1092946&CategoryID=78 (accessed Ağustos 21, 2012).

Focus Haber. Focus Haber. Mart 13, 2012. http://www.focushaber.com/sivas-davasi-nin-avukatlari-simdi-ne-yapiyor–h-119465.html (accessed Ağustos 21, 2012).

DHA. Milliyet Gazetesi. Haziran 30, 2011. http://gundem.milliyet.com.tr/madimak-oteli-bilim-ve-kultur-merkezi-oldu/gundem/gundemdetay/30.06.2011/1408705/default.htm (accessed Ağustos 21, 2012).

Sontag, Susan. Başkalarının Acısına Bakmak. İstanbul: Agora Kitaplığı, 2005.

ushmm. Holokost Ansiklopedisi. 2012. http://www.ushmm.org/wlc/tr/article.php?ModuleId=10007823#related (accessed Ağustos 21, 2012).

Ergin, Sedat. Hurriyet. Eylül 17, 2010. http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/15801716.asp?yazarid=308&gid=61 (accessed Ağustos 21, 2012).

Sait, Baha. İttihat-Terakki’nin Alevilik Bektaşilik Araştırması. Translated by Nejat Birdoğan. Istanbul: Berfin, 1994.

Shayegan, Daryush. Yaralı Bilinç Geleneksel Toplumlarda Kültürel Sizofreni. Translated by Haldun Bayrı. Istanbul: Metis, 2010.

Cumhuriyet. Cumhuriyet. Ağustos 22, 2012. http://www.cumhuriyet.com.tr/?hn=360900&utm_source=dlvr.it&utm_medium=twitter (accessed Ağustos 23, 2012).

Wiki. Wikipedia. Haziran 28, 2012. http://tr.wikipedia.org/wiki/Osmanlı_İmparatorluğu’nda_Alevi_zulmü#cite_note-12 (accessed Ağustos 23, 2012).

Bayrak, Mehmet. NavKurd. Aralık 23, 2007. http://www.navkurd.net/nivisar/mehmet_bayrak/mesrutiyet.htm (accessed Ağustos 23, 2012).

Yuksel , Metin. “Yeni Kuran Tefsiri.” Hurriyet Gazetesi, Kasım 19, 1997.

Bayrak, Mehmet. newededersim. Mayıs 10, 2012. http://www.newededersim.com/news_detail.php?id=10817 (accessed Ağustos 23, 2012).

TBMM. Köy Kanunu. Ankara, Nisan 7, 1924.

Vikikaynak. “Misak-ı Milli.” WikiSource. Mayıs 22, 2011. http://tr.wikisource.org/wiki/Misak-ı_Millî (accessed Ağustos 23, 2012).

Solgun, Cafer. “Taraf.” Eylül 13, 2009.

Pir Sultan Abdal Kültür Derneği. Mart 22, 2006. http://www.psakd.org/sarioglan.html (accessed Ağustos 23, 2012).

Bakanlar Kurulu. “MEMLEKET İÇİ DÜŞMANA KARŞI SİLAHLI SAVUNMA ÖDEVİ YÖNETMELİĞİ.” Mevzuat. Ekim 03, 1945. http://www.mevzuat.adalet.gov.tr/html/20022.html (accessed Ağustos 23, 2012).

Kawa Yayınları. Kawa Yayınları. 2009. http://www.demircikawa.blogspot.com (accessed Ağustos 23, 2012).

İnsel, Ahmet. “İç Düşmanlar.” Radikal İki, Ocak 3, 2010.

TRT. TRT. Eyül 23, 2010. http://www.trt.gov.tr/haber/HaberDetay.aspx?HaberKodu=a677ee3d-a71a-41d5-918a-e4aa20b84118 (accessed Ağustos 23, 2012).

ETHA. Savaş Karşıtları. Mayıs 26, 2010. http://www.savaskarsitlari.org/arsiv.asp?ArsivTipID=5&ArsivAnaID=57619 (accessed Ağustos 23, 2012).

Milliyet. Milliyet . Temmuz 10, 2012. http://siyaset.milliyet.com.tr/tbmm-de-cemevi-talebine-ret/siyaset/siyasetdetay/10.07.2012/1565060/default.htm (accessed Ağustos 23, 2012).

Hürriyet. Hürriyet. Ağustos 6, 2012. http://www.hurriyet.com.tr/gundem/21156583.asp (accessed Ağustos 23, 2012).

Milliyet. Milliyet. Ağustos 2, 2012. http://siyaset.milliyet.com.tr/ak-parti-ye-yonelik-kumpas-kuruluyor/siyaset/siyasetdetay/02.08.2012/1575317/default.htm (accessed Ağustos 23, 2012).

Haber27. Haber27. 01 Ağustos 2012. Ağustos 01, 2012. http://www.haber27.com/cezaevinde-kac-muvazzaf-asker-var-91163h.htm (accessed Ağustos 23, 2012).

Vatan. Vatan . Ağustos 24, 2012. http://haber.gazetevatan.com/istanbulda-bir-cemevi-kundaklandi/476415/1/Gündem#.UDdy1qkiRdx (accessed Ağustos 24, 2012).

Gazete Vatan. Gazete Vatan. Eylül 28, 2012. http://haber.gazetevatan.com/alevi-mahallelerine-saldiri-basladi/483893/30/Haber#.UJbuH6UiQsk (accessed Kasım 4, 2012).

Kurucan, Ahmet. “Aleviliği Alevilerden öğrenmek.” Zaman Gazetesi, Kasım 2011.

Stroppel, Selma Güven. Hurriyet. Ekim 19, 2012. http://www.hurriyet.com.tr/planet/21729566.asp (accessed Kasım 4, 2012).

Saymaz, İsmail. Radikal Gazetesi. Eylül 17, 2012. http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalDetayV3&ArticleID=1100642&CategoryID=77 (accessed Kasım 26, 2012).

İlknur, Miyase. Cumhuriyet Gazetesi. Aralık 14, 2011. http://www.cumhuriyet.com.tr/?hn=300272 (accessed Kasım 26, 2012).

Özel, Selahattin. Alevi Bektaşi Federasyonu. Temmuz 25, 2012. http://www.alevifederasyonu.org.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=1175:abf-alevi-iftaryla-ilgimiz-yoktur&catid=1:son-haberler&Itemid=2 (accessed Kasım 26, 2012).

TCCB. “Cumhurbaşkanı Gül, Alevi-Bektaşi Federasyonları ve Derneklerinin İftarına Katıldı.” Türkiye Cumhuriyet Cumhurbaşkanlığı. Temmuz 26, 2012. http://www.tccb.gov.tr/haberler/170/83647/cumhurbaskani-gul-alevibektasi-federasyonlari-ve-derneklerinin-iftarina-katildi.html (accessed Kasım 26, 2012).

Genç, Derviş, and Mehmet Tayanç. Zaman Gazetesi. Kasım 25, 2012. http://www.zaman.com.tr/newsDetail_getNewsById.action?newsId=2020456 (accessed Kasım 26, 2012).

Akalın, Nebahat Kübra. Birgün Gazetesi. Temmuz 24, 2012. http://www.birgun.net/actuels_index.php?news_code=1343120204&year=2012&month=07&day=24 (accessed Kasım 26, 2012).

Sarıboğa, Veli. Sabah Gazetesi. Kasım 25, 2012. http://www.sabah.com.tr/Gundem/2012/11/25/muharrem-de-bizim-ramazan-da-bizim-ahmet-calik (accessed Kasim 26, 2012).

Beşikçi, İsmail. Alevi Haber AJansı. Aralık 18, 2007. http://www.alevihaberajansi.com/index.php?option=com_content&task=view&id=1389 (accessed Kasım 26, 2012).

Şahin, Teoman. ABNA. Kasım 7, 2012. http://abna.ir/data.asp?lang=10&Id=362919 (accessed Kasım 26, 2012).

Fars News. Fars News . Ağustos 5, 2012. http://turkish.farsnews.com/newstext.aspx?nn=9104252875 (accessed Kasım 26, 2012).

ANF. Fırat Haber Ajansı. Temmuz 19, 2012. firatajans.org/index.php?rupel=nuce&nuceID=65764 (accessed Kasım 26, 2012).

Karakaşlı, Karin. Agos. Kasım 23, 2012. http://www.agos.com.tr/haber.php?seo=turkiyenin-tarihi-ile-benim-kisisel-tarihim-ayni&haberid=3474 (accessed Kasım 26, 2012).

Toprak, Binnaz. Türkiye’de Farklı Olmak. Istanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, 2008.

Kılıçer, Kurtuluş. MLAM. Nisan 1, 2012. http://mlam.tkp.org.tr/makaleler/aleviler-kinci-cumhuriyet-e-boyun-e-ecek-mi-kurtulu-k-l-er (accessed Kasım 26, 2012).

Frekans Araştırma. Turk Yahudileri. 2009. http://www.turkyahudileri.com/images/stories/dokumanlar/farkli_kimliklere_yahudilige_bakis_algi_arastirmasi_090930.pdf (accessed Kasım 26, 2012).

Gültekin, Uğur. Agos Gazetesi. Kasım 24, 2012. http://www.agos.com.tr/haber.php?seo=suryaniler-mor-gabriel-icin-aihm-yolunda&haberid=3484 (accessed Kasım 26, 2012).

Aydın, Ayhan. Cem Vakfı. 2011. http://www.cemvakfi.org.tr/ayhan-aydin/cemevleri-gercegi/ (accessed Kasım 26, 2012).

Kansu, Işık. Cumhuriyet Gazetesi. Eylül 15, 2012. http://www.cumhuriyet.com.tr/?hn=365580&kn=7&ka=4&kb=7 (accessed Kasım 27, 2012).

YouTube. “Syrian Sunni Cleric Threatens: “We Shall Mince [The Alawites] in Meat Grinders”.” YouTube. 2012. http://www.youtube.com/watch?v=Bwz8i3osHww (accessed Kasım 27, 2012).

Hurriyet Gazetesi. Hurriyet Gazetesi. Ağustos 6, 2012. http://www.hurriyet.com.tr/gundem/21156583.asp (accessed Kasım 27, 2012).

CNN Türk. CNN Türk. Ağustos 6, 2012. http://www.cnnturk.com/2012/guncel/08/06/akpli.vekilden.alevilik.raporu/671838.0/index.html (accessed Kasım 27, 2012).

Çizmeci, Doğan. Vatan Gazetesi. Nisan 3, 2012. http://haber.gazetevatan.com/caferi-imam-ders-verdi/441021/1/Haber (accessed Kasım 27, 2012).

Akkiray, Sabahat. CHP. Nisan 4, 2012. http://www.chp.org.tr/?p=67849 (accessed Kasım 27, 2012).

Beşikçi, İsmail. GomanWeb. Ekim 20, 2006. http://gomanweb.org/GOMANWEB2/koseli_demokrasi/ismail_besikci.htm (accessed Kasım 27, 2012).

Erdoğan, Tayyip Recep. “YouTube.” YouTube. 2010. https://www.youtube.com/watch?v=6Z_yKplPTBU (accessed Kasım 28, 2012).

Eygi, Mehmet Şevket. Türk Time. Temmuz 14, 2012. http://www.turktime.com/haber/Mehmet-Sevki-Eygi-den-Tuhaf-Iddia-/184796 (accessed Kasım 28, 2012).

Erdoğan, Recep Tayyip. Hürriyet Gazetesi. Eylül 30, 2012. http://www.hurriyet.com.tr/gundem/21589232.asp (accessed Kasım 28, 2012).

Güler, Aydemir. SoL . Mayıs 11, 2011. http://haber.sol.org.tr/yazarlar/aydemir-guler/chpnin-alevi-vaadi-42402 (accessed Kasım 28, 2012).

Küçük, Yalçın. Marksist. Ekim 5, 2011. http://www.marksist.org/haberler/4993-ergenekoncu-yalcin-kucukten-alevilere-hakaret (accessed Kasım 28, 2012).

Hoşgör, Şebnem. Gazete Vatan. Kasım 11, 2012. http://haber.gazetevatan.com/40-bin-aleviye-kan-kusturdum/492469/1/Haber (accessed Kasım 28, 2012).

NTV. NTV. Kasım 20, 2012. http://www.ntvmsnbc.com/id/25399456/ (accessed Kasım 28, 2012).

Demirtaş, Selahattin . Yüksekova Haber. Ağustos 4, 2012. http://www.yuksekovahaber.com/haber/demirtas-kurdistan-kurtlerindir-80633.htm (accessed Kasım 28, 2012).

Bülbül, Kemal. Fırat Haber Ajansı. Kasım 10, 2012. http://firatnews.com/index.php?rupel=nuce&nuceID=71179 (accessed Kasım 28, 2012).

Nesimi, Seyyid. ŞiirGenTR. 1425. http://www.siir.gen.tr/siir/s/seyyid_nesimi/bende_sigar_iki_cihan.htm (accessed Kasım 28, 2012).

AA. NTV. Aralık 11, 2012. http://www.ntvmsnbc.com/id/25405134/ (accessed Aralık 23, 2012).

DHA. Hurriyet. Aralık 23, 2012. http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/ShowNew.aspx?id=22219030 (accessed Aralık 23, 2012).

Yeritsyan, Antranik. Dersim: Seyehatname. Translated by Payline Tomasyan. Istanbul: Aras Yayıncılık, 2012.

Radikal Gazetesi. Radikal. Şubat 5, 2010. http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalDetayV3&ArticleID=978681&CategoryID=77 (accessed Aralık 24, 2012).

MGK. Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği. http://www.mgk.gov.tr/Turkce/sss.html#soru_11 (accessed Aralık 24, 2012).

Mazlum-Der. Mazlum-Der. Mart 12, 2012. http://www.mazlumder.org/faaliyetler/detay/basin-aciklamalari/1/arastirma-inceleme-raporu/8816 (accessed Aralık 24, 2012).

AA. Aralık 21, 2012. http://www.haberler.com/uludere-icin-ozur-dileyebilirim-4190640-haberi/ (accessed Aralık 24, 2012).

Sendika.org. sendika.org. Aralık 25, 2012. http://www.sendika.org/yazi.php?yazi_no=50350&ref=bm&utm_source=dlvr.it&utm_medium=feed (accessed Aralık 26, 2012).

TBMM. TBMM. http://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/milletvekillerimiz_sd.bilgi?p_donem=22&p_sicil=4694 (accessed Aralık 26, 2012).

Yeniçağ. Yeniçağ Gazetesi. Aralık 19, 2012. http://www.yg.yenicaggazetesi.com.tr/habergoster.php?haber=77488 (accessed Aralık 26, 2012).

Setav. SETAV. 2010. http://www.setav.org/ups/dosya/28043.pdf (accessed Kasım 4, 2012).

AA. Radikal Gazetesi. Mart 31, 2011. http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalDetayV3&CategoryID=77&ArticleID=1044681 (accessed Aralık 26, 2012).

Demokratik Haber. Demokratik Haber. Aralık 25, 2012. http://www.demokrathaber.net/siyaset/sabahat-akkirazin-alevi-raporu-ile-ilgim-yok-h14312.html (accessed Aralık 26, 2012).

---

[1] Osmanlı’nın Alevi zülmü üzerine bir wiki maddesi için tıklayınız.

Tags: Alevi Acilimi, Alevilik, cemevi, iç düşman, ic mihraklar, Nusayriler, Suriye, Yavuz Sultan Selim